از تاریخ ۲۹ جولای ۲۰۲۵، اداره مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا (IRCC) سیاست تازه‌ای را در روند بررسی درخواست‌های ویزای رد شده به اجرا گذاشته است. طبق این تغییر، افرادی که درخواست ویزای کانادا آنها رد شود، به طور خودکار همراه با نامه رد، یادداشت‌هایی از افسر مهاجرت دریافت خواهند کرد.
این اقدام باعث می‌شود متقاضیان دیگر نیازی به طی کردن مراحل پیچیده و پرهزینه درخواست اطلاعات (ATIP) برای آگاهی از علت رد درخواست نداشته باشند. این شفافیت جدید به متقاضیان کمک می‌کند دلایل اصلی ریجکت شدن (مانند ضعف مدارک یا عدم اثبات وابستگی به کشور مبدا) را بهتر درک کرده و در درخواست‌های بعدی خود رفع نقص کنند. این تغییر در زمانی رخ داده که نرخ صدور ویزای تحصیلی از ۶۰٪ در سال ۲۰۲۳ به ۴۸٪ در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته که منجر به افزایش تقاضا برای دریافت نوت‌های افسر از سوی IRCC شده بود.
تفاوت یادداشت‌های افسر با نوت‌های GCMS چیست؟
پیش از این، برای دسترسی به جزئیات پرونده، متقاضیان باید درخواست ATIP می‌دادند تا نوت‌های GCMS دریافت کنند؛ گزارش‌هایی جامع که تمام اطلاعات مربوط به پرونده، دیدگاه‌های افسر و به‌روزرسانی‌ها را شامل می‌شوند.
اما یادداشت‌های جدید افسر که به صورت خودکار ارسال می‌شود، تفاوت‌های مهمی با نوت‌های GCMS دارند:
یادداشت افسر: به همراه نامه رد درخواست، بدون نیاز به تقاضای مجدد ارسال می‌شود و خلاصه‌ای از دلایل اصلی رد را ارائه می‌کند.
نوت‌های GCMS: برای دریافت آنها باید به صورت رسمی از طریق ATIP اقدام کرد و شامل جزئیات بسیار کامل‌تر پرونده است. طبق قوانین کانادا، IRCC و سازمان خدمات مرزی موظف‌اند ظرف ۳۰ روز پاسخ دهند، هرچند در موارد پیچیده ممکن است زمان بیشتری نیاز باشد.
در نتیجه، نوت‌های GCMS همچنان کامل‌ترین اطلاعات را فراهم می‌کنند، اما یادداشت‌های افسر خودکار اولین منبع سریع و مستقیم برای اطلاع از علت‌های رد درخواست به شمار می‌روند.
هدف از ارائه یادداشت‌های افسر: کاهش پیچیدگی و هزینه‌ها
با این اقدام جدید، دولت کانادا قصد دارد فرایند تصمیم‌گیری را شفاف‌تر کند. پیش از این، متقاضیانی که نامه‌های مبهم دریافت می‌کردند، مجبور بودند برای فهم دلیل اصلی رد، درخواست ATIP یا بررسی قضایی دهند.
ارسال خودکار یادداشت افسر در راستای دو هدف مهم است:
کمک به متقاضیان برای تصمیم‌گیری بهتر درباره اقدام مجدد با ارائه دلایل واضح رد.
کاهش حجم درخواست‌های ATIP و دعاوی قضایی که فرایندی زمان‌بر و هزینه‌بر هستند و فشار زیادی بر سیستم قضایی و مهاجرتی وارد می‌کنند.
شامل چه نوع درخواست‌هایی می‌شود؟
این سیاست فعلاً برای برخی دسته‌های مشخص درخواست اجرا شده است:
ویزای توریستی (TRV): شامل ویزاهای اقامت موقت و بازدیدکنندگان، اما نه مجوز سفر الکترونیکی (eTA) و مجوز اقامت موقت (TRP).
ویزیتور رکورد (Visitor Record): بازدیدکنندگانی که به صورت قانونی وارد کانادا شده و درخواست تمدید اقامت آنها رد شده باشد.
ویزای تحصیلی / مجوز تحصیل: درخواست‌های رد شده ویزای تحصیلی.
مجوز کار (Work Permit): درخواست‌های رد شده ویزای کاری.
نکته مهم: این سیاست شامل متقاضیانی که از پرتال جدید IRCC درخواست ثبت می‌کنند، نمی‌شود، اما اداره مهاجرت اعلام کرده که قصد دارد این طرح را به سایر انواع درخواست‌ها نیز توسعه دهد.
روند ارسال یادداشت‌های افسر برای درخواست‌های رد شده
یادداشت‌های افسر به صورت خودکار و همراه با نامه رد درخواست ارسال می‌شود و متقاضی نیازی به درخواست اضافی ندارد. البته در موارد خاص که ملاحظات امنیتی یا حفظ حریم خصوصی مطرح باشد، برخی بخش‌های یادداشت ممکن است حذف شود. معمولاً این مدارک مستقیماً به خود متقاضی یا نماینده قانونی وی ارسال خواهد شد.
نظرات و چالش‌های اولیه: آیا شفافیت به اندازه کافی است؟
اگرچه این طرح گامی مثبت در جهت افزایش پاسخگویی به شمار می‌رود، اما گزارش‌های اولیه و بازخورد کارشناسان چند نکته منفی را نیز نشان می‌دهد:
کوتاهی و سطحی بودن یادداشت‌ها: نمونه‌های اولیه حاکی از این است که این یادداشت‌ها بسیار کوتاه و کلی هستند و اطلاعات جزئی و دقیق ارائه نمی‌کنند، که ممکن است برای متقاضیان کمکی نباشد.
عدم کاهش قابل توجه درخواست‌های حقوقی: به دلیل سطحی بودن اطلاعات، بسیاری از متقاضیان ممکن است همچنان برای دریافت جزئیات بیشتر نیاز به درخواست ATIP یا پیگیری قضایی داشته باشند.
پنهان ماندن جزئیات فرایند تصمیم‌گیری: یادداشت‌ها تنها خلاصه‌ای از تصمیم نهایی هستند و اطلاعات مهمی مثل نحوه اولویت‌بندی یا استفاده از نرم‌افزارهای خاص مهاجرتی در آنها ذکر نمی‌شود.
در نهایت، موفقیت این سیاست بستگی زیادی به کیفیت اطلاعات ارائه شده در یادداشت‌ها دارد و انتظار می‌رود با دریافت بازخوردهای بیشتر، این طرح در آینده بهبود یابد.